Anadolu'nun ilk sanayi sitesi Konya'da kuruldu

Prof. Dr. Arabacı Ahilik Teşkilatı’nın Türk tarihinin önemli kurumlarından biri olduğunun altını çizerek, “Ahilik", Anadolu’da 13. yüzyılda ortaya çıkan, hem ekonomik hem de toplumsal yönleri olan bir esnaf ve zanaatkâr teşkilatıdır. Ahi Evran tarafından temelleri atılmış olan bu teşkilat. Kısaca, dürüstlük, dayanışma, yardımlaşma, kaliteli üretim, mesleki eğitim ve ahlaki değerler üzerine kuruludur.” Dedi.  Prof. Dr. Arabacı ahilik teşkilatının özelliklerine değinerek, “ Ahilik teşkilatı Usta-çırak-kalfa sistemiyle çalışır. Ustalık, sadece teknik bilgi değil, ahlaki olgunluk da gerektirir. Doğruluk, dürüstlük, çalışkanlık, cömertlik ve alçakgönüllülük gibi ahlaki değerleri esas alır.  Teşkilat toplumun ihtiyaçlarını karşılamayı temel alan yapısı İle toplumun temel yapı taşlarını oluşturur” şeklinde konuştu. Prof. Dr. Arabacı Ahilik Teşkilatı’nın ticari hayatı da düzenleyen bir yapıya sahip olduğunun altını çizerek, “Ahi teşkilatları, toplumun ihtiyaçlarını karşılar, yardımlaşmayı teşvik ederdi. Kalitesiz mal satmak yasaktı. Fiyatlar ve üretim ahlaka uygun belirlenirdi.” Şeklinde konuştu.

İlk sanayi sitesini kurarak üretim alanı oluşturdu

 Prof. Dr. Arabacı üretime çok önem verdiğini ifade ederek, “Ahi Evran ilk sanayi sitesini Kayseri’de kurdu. Burada sevenleri, Ahi Evran’ın dükkânının yanına kendi dükkânlarını açarak organize bir üretim alanı oluşturdular. Bu yapı, zamanla “sanayi sitesi” niteliği kazandı. “ dedi. Arabacı Ahi Evran’ın mesleki yeterliliğinin üst düzeyde olduğunu ve çeşitli meslek dallarında uzmanlaştığının altını çizerek, “Ahi Evran, 32 mesleği ustalıkla biliyor, özellikle de deri işlemeciliği yani debbağlık mesleğinde öne çıkıyordu.” Şeklinde konuştu. Arabacı Ahi Evran’ın bilim alanında da uzmanlaştığının altını çizerek, “Tıp alanında da derin bilgisi bulunan Ahi Evran ,atölyesinde büyük yılanlar besleyip onların salgılarından ilaç üretmesi onun bu alandaki uzmanlığını ortaya koyuyor. Bu yüzden kendisine “Evran” yani “evreni bilen, ilim sahibi” unvanı verilmiş.” Şeklinde konuya açıklık getirdi.

Konya’daki Sanayi Sitesi Hâlâ Ayakta

Ahi Evran’ın Anadolu kurduğu sanayi siteleri ile Anadolu’da üretimin öncü isimi olduğunu dile getiren Arabacı, “Ahi Evran’ın kurduğu ikinci önemli sanayi sitesi Konya’dadır. Günümüzde de varlığını sürdüren bu bölge, 1927 yılında Almanya’dan getirilen taşlarla yapılan, neoklasik üsluplu bir bina ile anılmakta. Bu bina, Günümüzde  İsmet Paşa İlköğretim Okulu’nun kuzeybatı köşesinde yer almakta olup, Ahi Evran’ın atölyesinin bulunduğu yeri kapsamaktadır. Hemen yanı başındaki Sırçalı Mescit ise bu sanayi sitesinin ibadethanesidir ve hâlâ ayaktadır.” Dedi. Konya’nın ahilik teşkilatının merkezi seçilmesinde fiziki  ve coğrafi özelliklerinin büyük bir önem taşıdığını dile getiren Arabacı, “Selçuklu döneminde Konya, sulak alanları ve ırmaklarıyla deri işleme sanatı için ideal bir şehir olarak öne çıkıyordu. Ahi Evran bu coğrafi avantajı kullanarak, sadece deri işçiliği değil, müderrislik (öğretmenlik) de yapmış, Sultan Alaaddin Keykubat’a ithaf ettiği bir eser sunmuştur.” Şeklinde konuştu. Arabacı  teşkilatın temel prensibine değinerek, “Ahi Evran’ın temel prensibi; ahlaklı, güvenilir ve üretken bir gençlik yetiştirmekti. Çalışan, veren el konumundaki insan zenginlik getirir” anlayışıyla yola çıkan Ahi Evran, bağış ya da yardım toplamadan, doğrudan üretimle topluma katkı sunmayı amaçladı. Onun “Bizi geçen bizdendir” prensibi; ilim, ahlak ve üretim üçgeninde yoğrulan bir gençlik modeli ortaya koyuyordu. Ahi Sofrası’nda ise temel ahlaki kurallar vardı: El açık, göz ve bel kapalı, dil kötü sözden uzak... Yani bireyin hem fiziki hem de manevi olarak temiz ve topluma faydalı olması esastı.” Dedi.

Kadınlarında üretimde olması gerektiğini savunuyordu

Prof. Dr. Arabacı  Ahi Evran, sadece erkeklerin değil, kadınların da üretimde yer alması gerektiğine inanan bir lider olduğunu dile getirerek, “Eşi Fatma Bacı öncülüğünde kurulan Bacıyân-ı Rum adlı kadın teşkilatı, Anadolu kadınına halı, kilim, dokuma, örgü gibi el sanatlarını öğreterek üretime kazandırdı. Bu sayede özellikle Konya çevresi ve dağ köyleri ekonomik olarak güçlendi. Konya çevresinde kurulan Ulumuhsine ve Cici Muhsine gibi köyler, Ahilerin kurduğu yerleşim birimleri olarak halen bu mirası yaşatmaktadır.” Dedi.  Arabacı Ahi Evran’ın şehit düştüğünü dile getirerek, “Ahi Evran, 93 yaşında iken 1 Nisan 1261 tarihinde Kırşehir’de Moğollarla yapılan bir çatışmada şehit düştü. Ardında bıraktığı Ahilik Teşkilatı, asırlar boyunca Anadolu’da ahlaklı ticaretin ve toplumsal dayanışmanın simgesi haline geldi.” Şeklinde ifade etti.